5 mins read

Gợi ý chẩn đoán nhanh viêm phúc mạc nhiễm vi khuẩn

Viêm phúc mạc nhiễm vi khuẩn là một tình trạng cấp tính xảy ra thứ phát do một số nguyên nhân phổ biến như:

  • Dạ dày-ruột: thủng dạ dày-ruột do loét, dị vật, ung thư ở ruột, ống cho ăn hoặc biến chứng sau phẫu thuật dạ dày-ruột
  • Viêm và áp xe ở gan, tuỵ hạch bạch huyết
  • Hệ tiết niệu: biến chứng sau phẫu thuật bàng quang, thận
  • Hệ sinh dục: viêm tử cung mủ và biến chứng sau phẫu thuật
  • Vết thương: chó cắn, bục chỉ may

Viêm phúc mạc nhiễm vi khuẩn thường dẫn đến sốc và có tỷ lệ tử vong từ 20% to 68%. Tuy nhiên, phương pháp chẩn đoán vàng của viêm phúc mạc nhiễm khuẩn là nuôi cấy với kết quả sau 2 ngày và đây là một vấn đề khó khăn trong thực hành lâm sàng. Vì vậy, chẩn đoán viêm phúc mạc nhiễm khuẩn phụ thuộc nhiều vào:

  • Khả năng phán đoán lâm sàng của bác sỹ: Lưu ý sự thay đổi của các dấu hiệu lâm sàng qua các giai đoạn khác nhau của sốc. Nhìn chung, chó thường biểu hiện ngược lại với mèo, chó sẽ có tăng nhịp tim, thân nhiệt, còn mèo sẽ giảm nhịp tim và thân nhiệt.
  • Một số đặc điểm của dịch xoang bụng
Đọc thêm tại bài viết này.

Để kiểm tra nhanh đặc điểm xoang bụng, hai phương pháp thường được sử dụng là:

  • Soi kính hiển vi: nhiều vi khuẩn nội bào, nhiều bạch cầu trung tính thoái hoá hoặc toxic → chủ quan, phụ thuộc vào người đọc mẫu
  • Kiểm tra Glucose:

1. Sử dụng Glucometer (thiết bị đo đường huyết cầm tay):
Glucose trong máu cao hơn glucose trong dịch xoang bụng 2.1 mmol/l (hoặc 37.8 mg/dL)
Nói cách khác: Glucose trong máu – Glucose dịch xoang bụng > 2.1 mmol/l (hoặc 37.8 mg/dL)
→ khả năng cao viêm phúc mạc nhiễm khuẩn

2. Sử dụng máy xét nghiệm (kết quả đáng tin cậy hơn sử dụng glucometer)
Glucose trong máu cao hơn glucose trong dịch xoang bụng 1.1 mmol/l (hoặc 20 mg/dL)
Nói cách khác: Glucose trong máu – Glucose dịch xoang bụng > 1.1 mmol/l (hoặc 20 mg/dL)
→ khả năng cao viêm phúc mạc nhiễm khuẩn

Giải thích:

  • Khi vi khuẩn xuất hiện trong xoang bụng, vi khuẩn sử dụng glucose để sinh sôi và phát triển khiến cho lượng glucose trong dịch xoang bụng thấp hơn so với glucose trong máu.
  • Tương tự, lactate cũng có thể được dùng nhưng với kết quả ngược lại. Sự hiện diện của vi khuẩn trong dịch xoang bụng sẽ làm cho lactate trong dịch xoang bụng tăng cao hơn so với lactate trong máu.

Kết luận:

  • Do tính cấp tính của của Viêm phúc mạc nhiễm khuẩn và thường cần phẫu thuật sớm, các phương pháp chẩn đoán nhanh nhờ vào đặc tính của dịch xoang bụng được sử dụng hiệu quả. Tuy nhiên, cần kết hợp nhiều yếu tố như bệnh sử, dấu hiệu lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và phương pháp nuôi cấy để có được chẩn đoán cuối cùng.

BSTY Bùi Phương Anh – BSTY Huỳnh Thế Vinh
Wroclaw, Poland

Tham khảo:
Ettinger’s Textbook of Veterinary Internal Medicine
https://www.veterinary-practice.com/article/emergency-diagnosis-septic-peritonitis-dogs
https://www.dvm360.com/view/septic-peritonitis-assessing-reliability-point-care-glucometers-diagnosis
https://www.vetfolio.com/learn/article/septic-peritonitis-etiology-pathophysiology-and-diagnosis
https://www.cliniciansbrief.com/article/bacterial-septic-peritonitis#

Trả lời